معماری پایدار چیست ؟
معماری پایدار از جمله تحولات بزرگ در حوزه معماری می باشد که از طریق افزایش بهرهوری و ایجاد تعادل در استفاده از مصالح وانرژی و همچنین فضای ساخت یا به صورت کلی اکوسیستم تأثیرات مخرب زیستمحیطی ساختمانها را به حداقل می رساند.در معماری پایدار سیستمهای غیرفعال اولویت هستند. چون هزینهها و پیچیدگی، را به حداقل می رساند. معماران از طریق موقعیتدهی ساختمان و جای دادن عناصر معماری بر روی آن ، نیازهای انرژی ساختمان را برطرف میکنند، آن ها از منابع انرژی تجدیدپذیر و در صورت نیاز منابع سوخت فسیلی به عنوان مکمل استفاده میکنند. تحلیل محوطه ساختمان (Site analysis) به استفاده بهینه از منابع محیطی مانند( نور خورشید و باد برای گرمایش و تهویه ) کمک می کند.
اصل اول : حفاظت از انرژی
استفاده از انواع آلاینده ها و افزایش روز افزون آلودگی محیط زیست باعث گرم شدن کره زمین و نازک شدن لایه ی ازون شده که این امر موجب انقراض گونه های زیستی، از بین رفتن بافت گیاهی، کمبود آب و بسیاری از اسیب های جدی و جبران ناپذیر به زمین و بشر شده است. همین موضوع باعث توجه بشر به بوم شناسی و مسائل زیست محیطی و شده است.
اصل سوم : کاهش استفاده از منابع جدید
هر ساختمان باید به گونه ای طراحی شود که بتواند در پایان عمر مفید خود ، منبعی برای ایجاد سازه های دیگر باشد و استفاده از منابع جدید را به حداقل برساند.ا گر چه این اصل ، قابل پیاده سازی در طراحی ساختمانهای جدید است ، ولی اغلب منابع موجود در دنیا در محیط مصنوعی فعلی استفاده می شوند. به همین خاطر ترمیم و بهبود وضعیت ساختمانهای فعلی برای کاهش اثرات زیست محیطی ، اهمیت زیادی دارید حتی به اندازه ایجاد سازه های جدید مهم است . این استفاده مجدد میتواند در مسیر استفاده از مصالح بازیافت شده یا فضاهای بازیافت شده شکل بگیرد، بازیافت ساختمان ها و عناصر درون آنها بخشی از تاریخ معماری است.
در معماری پایدار در بررسی این مورد تنها براساس منابع موجود تصمیم گیری می شود. اگر منابع مورد نیاز برای تغییر یک بنا از منابع مورد نیاز برای تخریب و بازسازی آن بنا کمتر باشد بایستی از این تغییرات استقبال کرد.
اصل پنجم : احترام به سایت
معمار استرالیایی گلن مورکات: ساختمان باید زمین را به نحوی آرام و سبک لمس کند.
این جمله یک شاخص از تعامل بین ساختمان و سایت آن را نشان می دهدکه در معماری پایدار ضروری است و البته ویژگی های بیشتری هم دارد. در واقع ساختمانی که انرژی را حریصانه مصرف می کندموجب تولید آلودگی می شود و در نهایت با کاربران خود بیگانه است. و در نتیجه هیچگاه زمین را به نحوی آرام و سبک لمس نخواهد کرد.اگر صریحتر بخواهیم شرح دهیم این اصل بیان می کند که امکان خارج نمودن هر ساختمان از درون سایت ساخته شده وجود ندارد. و نمی توان شرایط قبل از ایجاد ساختمان را دوباره در سایت احیا کرد. به عنوان مثال در چادرهای اعراب بادیه نشین از پشم بز ، گوسفند و شتر ساخته شده، زمانی که این چادر ها برپا می گردید با ایجاد سطح مقطع بسیار کارا از لحاظ ایرودینامیکی از تخریب آن در بادهای شدید جلوگیری می کرد؛ چادر با طنابهای بلند در جای خود نگهداری و تیرهای چوبی بسیار کمی در آن بکار گرفته می شد چون چوب در صحرا منبعی بسیار نایاب به شمار می آید.
اصول معماری سبز یا پایدار
از جمله موضوعاتی که در عصر معاصراز اهمیت بسیاری برخوردار است مبحث معماری پایدار یا معماری پایا می باشد. که هدف آن ایجاد بناهایی بر مبنای اصول پایداری و صرفه جویی در مصرف انرژی است.
در حال حاضربا افزایش جمعیت روی زمین حدود سه چهارم انرژی جهان در شهرها مصرف می شود و این موضوع باعث ایجاد بیشترین حجم ازآلودگی در جهان صنعتی شده است.
BIMیا مدلسازی اطلاعات ساختمان به طراحان کمک می کند تا اثرات زیستمحیطی سیستمها و مواد را جهت تحلیل تصمیمات مورد نیاز برای طراحی ساختمانهای پایدار بررسی کنند
اصل دوم : کار با اقلیم
قرار دادن ساختمان در جای مناسب از جمله جنبه های اصلی معماری پایدار است که اصولاً نادیده گرفته می شود.در اصول شهرسازی هوشمند ، منطقهبندی دقیق کاربری مختلط باید که، مناطق تجاری، مسکونی و صنعتی سبک را برای کسانی که با پای پیاده، دوچرخه یا حمل و نقل عمومی سفر میکنند، قابل دسترستر کند. در حالت ایدهآل، ساختمانها باید از پراکندگی حومه شهر به نفع نوعی توسعه شهری سبک که توسط جنبش شهرسازی نوین بیان میشود، اجتناب کنند.
اصل چهارم : احترام به کاربران
معماری پایدار به همه کاربران ساختمان احترام می گذارد.احتمالاً این اصل با آلودگی ناشی از تغییرات اقلیم جهانی و تخریب لایه ازن ارتباط کمی دارد . اما در معماری پایدار برای تمامی منابع مشترک در ساخت یک ساختمان کامل احترام قائل می شود و انسان را نیز از این مجموعه جدا نمیداند. همه ساختمان ها به وسیله انسان ساخته می شوند اما فقط در بعضی از سازه ها حقیقت حضور انسان محترم شمرده می شود، این در حالیست که در بعضی دیگر برای رد دستاورد انسانی در فرآیند ساخت تلاش می شود.در ژاپن در برخی از پروژه ها از ربات ها برای ایجاد و طراحی ساختمان ها استفاده می شود ، کارآیی مؤثر ربات در خصوص یک پروژه ، با اجرای یک وظـیـفـه خـاص منجر به نتیجه می شود که امکان تکرار آن به دفعات وجود دارد. اما انسان درمقایسه با یک ربات، به عنوان معمار می تواند بر مهارت ها و هوش خود بر انجام تعداد بسیاری از کارهای نامرتبط حتی اعتماد کند.
اصل ششم: کل گرایی
همه اصول معماری پایدار، به مشارکت در روندی کل گرا برای ساخت محیط مصنوع نیاز دارند.
پیدا کردن ساختمان هایی که همه اصول معماری پایدار را رعایت کرده باشد کار ساده ای نیست. معماری پایدار هنوز کاملاًشناخته نشده است.
یک معماری پایدار باید شامل یک شکل پایدار از محیط شهری باشد. شهر، موجودیتی فراتر از مجموعه ساختمان هاست؛ در حقیقت شهر را می توان بصورت مجموعه ای از سامانه های در حال تعامل دید.
سامانه هایی برای زیستن که بصورت شکل های ساخته شده دارای کالبد می باشند و با نگاهـی دقـیـق بـه ایـن سامانه ها اســت کـــه مـی تـوانیـــم چهــــره شهـــر آیــنده را تـرسـیـم نـمایـیـم. کل گرایی تمام اصول معماری پایدار باید در یک فرایند کامل که منجر به ساخته شدن محیط زیست سالم میشود، محقق گردد.